جلوگيري از کپي کردن مطالب

سرقت علمی ـ ادبی چیست؟ - قسمت اول

مقدمه
1-آشنايي با مفهوم سرقت علمی- ادبی (Plagiarism) و اهميت آن
1- 1- سرقت علمی- ادبی چيست ؟
2-1- چرا نیازمند شناخت سرقت علمی- ادبی هستیم؟
3-1 - چرا سرقت علمي- ادبي غير اخلاقي است ؟
2- آشنايي با شیوه های متداول سرقت علمی- ادبی (Plagiarism)
3- چگونگي رخ دادن سرقت علمی- ادبی (Plagiarism) و راههاي اجتناب از آن
1-3- عدم بکارگیری تفکرات خود
2-3- مديريت ضعيف زمان
3-3- عدم ارائه بحث روشن یا عدم توانایی پاسخ گويي به سوال مطرح شده

مقدمه
با توجه به افزايش روزافزون سرقت علمی- ادبی در دنيا ي امروزي، مراکز علمي و تحقيقاتي اهميت خاصي براي اين موضوع قائل هستند. در اين راهنما در نظر داريم با تکيه بر 3 موضوع ذيل، شما را با سرقت علمی- ادبی بيشتر آشنا نماييم که عبارتند از :
1) آشنايي با مفهوم سرقت علمی- ادبی و اهميت آن
2) آشنايي با شیوه های متداول سرقت علمی- ادبی
3) چگونگي رخ دادن سرقت علمی- ادبی و راههاي اجتناب از آن

1-آشنايي با مفهوم سرقت علمی- ادبی (Plagiarism) و اهميت آن
1- 1- سرقت علمی- ادبی چيست ؟
سرقت علمی- ادبی استفاده از ايده ها و عبارات ديگران، به عنوان ايده و عبارات خويش و در واقع نوعي دستبرد فکري يا ايده دزدی است. سرقت علمی- ادبی مي تواند شامل طيف وسيعي از دستبردهای آگاهانه تا کپي کردن اتفاقي مطالب دیگران باشد. پس ضروری است پژوهشگران، آگاهي لازم جهت اجتناب از آن را داشته باشند. با اينکه سرقت علمی- ادبی سابقه تاريخي دارد، در سالهاي اخير به علت به وجود آمدن شکلهای مختلف تکنولوژي اطلاعات ، اين موضوع مجدداً مورد بحث قرار گرفته است.
2-1- چرا نیازمند شناخت سرقت علمی- ادبی هستیم؟
به عنوان عضوي از جامعه علمي، از ما انتظار مي رود مسائل اخلاقي را در اين جامعه رعايت کنيم که يکي از آنها، ذکر ايده ها، عبارات و مفاهيمي است که آگاهانه از ديگران وام گرفته ايم. واضح است که شما بدون وام گرفتن از عبارات و يا ايده هاي ديگران نمي توانيد متن علمي بنويسيد ولي مهم است که بدانيد چقدر از متون قديمي يا جديد استفاده کرده ايد . بخشي از اين مهم با "شناخت منابع" انجام مي شود که مي تواند به شکل نقل قول در متن ، پاورقي يا نوشته هاي پاياني باشد و عامل افتراق متون علمي از ساير متون است و در واقع به عنوان بخشي از قدرت تحقيقات علمي محسوب می گردد .
3-1 - چرا سرقت علمي- ادبي غير اخلاقي است ؟
سرقت علمی- ادبی، حداقل به 3 دلیلي که در پي آمده، غير اخلاقي است:
1- نوعي دستبرد است، چرا که شما ايده ها و عبارات ديگران را که بخشي از دارايي عقلاني آنهاست مي دزديد و به اسم خودتان عرضه مي کنيد .
2- زيرا فردی که اقدام به سرقت علمی- ادبی می نماید از اين عمل خویش سود مي برد.
3- مدرک تحصيلي، نشاني از توانايي و دانش صاحب آن است، اگر فرد با تکيه به اين مدرک و بدون احراز شرايط واقعي علمي در جايي استخدام شود، مي تواند براي ديگران خطرناک باشد.
شکي نيست که بعضي دانشجويان از دسترنج علمي ديگران استفاده مي کنند تا براي خودشان اعتبار بيافرينند ولي اغلب اين سرقت هاي علمی- ادبی اتفاقي است و اگر دانشجويان بيشتر مراقب نوشته ها و تحقيقات خود باشند قابل پيشگيري است .
نمونه هاي سرقت علمي- ادبي که مستلزم مجازات مي باشند:
اين موارد عبارتند از:
- کپي کردن مستقيم کار ديگران شامل ايده ها، مفاهيم، پروپوزال طرح تحقيقاتي، مقاله، گزارش (منتشر شده يا نشده)، کار هنري، طراحي، برنامه کامپيوتري، وب سايت، اينترنت و ساير منابع الکترونيک و همچنین تحقيقات ديگران يا تحقيق خود فرد بدون اطلاع رساني مناسب مطابق مقررات.
- نقل قول بدون استفاده از علامت نقل قول
- استفاده از کار ديگران با تغييرات کوچکي که معنا و شکل و ايده اصلي، بدون تغيير باشد .
- ذکر منابعي که فرد شخصا آنها را مطالعه نکرده است.
- قرار دادن اجزاي مختلف پروژه ها در كنار هم و ارائه آن به عنوان كاري جديد و يكپارچه.
- اعلام نقش داشتن در يک کار گروهي، بيش از آنچه که واقعاً در آن کار موثر بوده است.
- اعلام انجام كار پژوهشي به صورت مستقل، در حالي كه ساير افراد نيز در آن، نقش جدي داشته اند.
- استفاده از ايده يا عبارات ديگران حتی به شکل شفاهي، بدون ذکر ماٌخذ.
به عنوان یک اصل کلي شما نبايد از کار ديگران به نام خودتان استفاده کنيد و مي بايست امکان دسترسي آسان به داده هاي جمع آوري شده و ايده هاي بکار گرفته شده توسط شما در صورت درخواست مراجع ذيصلاح وجود داشته باشد. مجازات هاي سرقت علمي- ادبي در برخي مراکز علمي شامل اخطار، دوره هاي بازآموزي، ردشدن آن تحقيق و اخراج از دانشگاه به زمان هاي متفاوت و طبق آيين نامه هاي مربوطه مي باشد.
2- آشنايي با شیوه های متداول سرقت علمی- ادبی (Plagiarism)
اکثر دانشجويان، سرقت علمي- ادبي را به صورتی غير عمدي انجام مي دهند . اعتماد بيش از حد به کار ديگران و عدم اطمينان به آنچه خود انجام مي دهيم از مهمترين دلايل انجام سرقت علمي- ادبي ميباشد، اما در هر صورت هر دو نوع سرقت علمي- ادبي عمدي و غيرعمدي، نقض مقررات محسوب ميگردد.
شايعترين روشهای انجام سرقت علمي- ادبي :
1) دانلود يک موضوع از يک منبع اینترنتی و ارائه آن به عنوان کار خود.
2) خريدن ، سرقت يا قرض گرفتن يک موضوع و ارائه آن به عنوان کار خود.
3) کپي کردن يک قسمت از يک کتاب ، مقاله يا وب سايت و ارائه آن به عنوان کار خود.
4) کپي کردن ، برش و چسباندن يک متن از يک منبع الکترونيکي و ارائه آن به عنوان کار خود.
5) استفاده از عين جمله يـا پـاراگراف از شخص ديگـر ( تاليف ، مقاله ، کتاب ، سخنراني ، وب سايت ، روزنامه ) بدون استفاده از گيومه و آدرس دهي مناسب .
6) استفاده از عين عبارات شخص ديگر با آدرس دهي مناسب ولي بدون استفاده از گيومه.
7) استفاده از ايده ديگران با عبارات خود و بدون اشاره به منبع ايده.
8) استفاده از ايده خود اما با تکيه زياد به عبارات و جملات شخص ديگر بدون آدرس دهي مناسب.
9) استناد بيش از حد به جملات ديگران که منجر به استفاده مکرر از نقل قولهاي طولاني ميگردد (حتي با استفاده از گيومه و آدرس دهي دقيق).
3- چگونگي رخ دادن سرقت علمی- ادبی (Plagiarism) و راههاي اجتناب از آن
1-3- عدم بکارگیری تفکرات خود
از توقعات موجود در نويسندگي علمی اين است که: از شما انتظار مي رود مطالعه کنيد ، تحقيق و به افراد آگاه و منابع و مآخذ استفاده شده، مطالب خود را استناد دهيد و با این اقدامات، مقاله خود را به شكلي اصلی (Original) ارائه نمایید. به بیان دیگر شما بايد ديدگاه خودتان را بر اساس روش هاي علمي بنويسيد. اما از آنجـايي که شمـا این اطمینان را به خود ندارید که چگونه استدلالات خـود را بپرورانید و يـا از نتیجه کار خود مطمئن نیستید، سرقت ادبي-علمي مي کنيد .
راه حل: شما نيازمند به دانستن روش هایی هستید که بتوانيد با استفاده از آنها، ايده هايتان را با انشاي خودتان بنويسيد. اغلب کـارهايي که شما در دانشگـاه انجام مي دهيد با عبارات، اطلاعات و عقايد ديگر نويسندگان و محققان در ارتباط است. هنگامي که از شما خواسته می شود پروژه اي را ارائـه دهيد، از عقايد و نظرات ديگران استفاده مي كنيد، نه اينکه عینا آنها را در نوشته خود درج کنيد .
نگران الگوبرداري از منابع مختلف نباشيد. نوشته هاي دانشجويي بويژه در ابتدا، انسجام چنداني ندارد و قابل مقايسه با نوشته يک نويسنده حرفه اي نيست حتي اگر شما در حال نوشتن پايان نامه دکتراي تخصصي هستيد، هنوز نيازمنديد که نوشته هايتان را با توجه به تجربيات خود از مطالعه منابع متعدد اصلاح نماييد. از سوی دیگر، لزومی ندارد چيزي را بگوييد كه تاكنون كسي اظهار نكرده است، بلکه مي توانيد از ايده ها و تحقيقات انجام شده در گذشته استفاده کرده و نتيجه اي جديد را ارائه دهيد .
2-3- مديريت ضعيف زمان
هنگامي که مهلت شما برای ارائه مطلب به پايان مي رسد به آساني مي توانيد در برابر وسوسه بريدن و ذخيره کردن Cut and Paste) ( نوشته های ديگران در نوشته خود تسليم شويد .
در اين حالت، نوعي گرايش به سمت سرقت علمی- ادبی در شما بوجود آمده است، زيرا شما یا وقت کافی براي اينکه پروپوزال طرح تحقيقاتي، پايان نامه يا گزارش كار و يا مقاله را شخصا بنويسيد ندارید يا تا آخرين دقايق، نوشتن پايان نامه يا گزارش كار و يا مقاله را به تاخير انداخته ايد. بنابراين، پايان نامه يا گزارش كار و يا مقاله را با نوشته هاي کپي شده دیگران تکميل مي کنيد، زيرا محدوديت زماني براي نوشتن عبارات يا جمله های برگرفته از ذهن خود داريد.
راه حل : بياموزيد که از زمانتان به صورت مؤثري استفاده کنيد، در اين صورت شما نياز نخواهيد داشت که از راههاي ميان بر استفاده کنيد. برنامه اي را طراحي کنيد و نوشتن پايان نامه يا گزارش كار و يا مقاله را در يک زمان مناسب آغاز کنيد. ناتمام گذاشتن وظايف تا آخرين دقايق به شما فرصت کافي براي مطالعه، خلاصه کردن مطالب بر طبق نظرات خود و نوشتن مطلبی جدید با بکار گیری جملات و عبارات ساخته و پرداخته ذهن شما را نخواهد داد.
مديريت زمان براي افراد تازه کار
به عنوان قوانين کلی:
- بياموزيد مدت زمان انجام تمامی كارهاي خود را محاسبه کنید.
- تخمین بزنید براي يافتن يک کتاب در کتابخانه چه مدت باید وقت در نظر بگیرید.
- اینکه چه مدت طول مي کشد يک پاراگراف کتاب را مطالعه کنيد.
- چه مدت براي یادداشت برداری باید وقت صرف کنید
- پروژه اي را انتخاب کنيد که با زمان شما قابل انجام باشد.
- جدول زمان بندي را براي خود تهیه کنيد.
- پروژه هاي بزرگ را به بخش هاي کوچک تر تقسيم کنيد. اينکار تخصيص زمان براي هر بخشی را برای شما آسان تر مينمايد.
3-3- عدم ارائه بحث روشن یا عدم توانایی پاسخ گويي به سوال مطرح شده
برخي مقالات بحث واضحی را ارائه نمي دهند و به صورت كاملا غير تخصصي موضوعي را ارائه مي نمايند. نويسندگان مقالاتي اين چنيني، تنها تمايل دارند که اطلاعات و نظريه هاي موجود در مطالعات را، تکرار کنند، لذا نمي توانند به عنوان مقاله اي كه در مجامع علمي مورد استفاده قرار گيرند به كار روند.
راه حل : بحث را به طور واضحی شرح و بسط دهید. با اين روش، اطلاعاتي که از ساير منابع بدست می آورید، مورد استفاده قرار مي گيرند ولي عينا تکرار نمي شوند.

ادامه دارد ...

منبع دریافت مقاله: http://med.sums.ac.ir/deputies/research/researchp/plagiarism

عضویت

برای عضویت در مرکز حمایت از نوسیندگان، مترجمان و ناشران، دریافت آخرین اخبار مربوط به تازه های کتاب و نشر و مشاوره رایگان کتاب، آدرس پست الکترونیکی خود را در کادر زیر وارد نموده و ارسال نمایید.

پست الکترونیک :