جلوگيري از کپي کردن مطالب

سرقت علمی ـ ادبی و انواع آن-قسمت دوم

مریم چهره گشا کارشناس ارشد پرستاری و کارشناس مرکز تحقیقات پرستاری

نحوه صحیح رفرنس دادن
چرا منابع باید ذکر شوند؟
نرم‌افزارهايی برای كشف دستبرد علمی
نحوه برخورد با تقلب‌های علمی در کشور
منشور اخلاقی در انتشارات علمی

نحوه صحیح رفرنس دادن
نقل قول مستقيم
بازنويسى دقيق كلام شفاهى يا كتبى ديگران نقل قول مستقيم است، وقتى می‌خواهيم عين كلام كسى را در نوشته خود نقل كنيم، بايد: آن را بين دو گيومه ( « » ) بياوريم و بلافاصله منبع را ذكر كنيم.
حتى هنگامى كه يك عبارت يا يك كلمه خاص و مهم را از كسى يا منبعى نقل می‌كنيم. آن را در گيومه بياوريم.
حتماً صفحه و كل دقيق مطلب نقل شده را ذكر كنيم.
نقل قول غيرمستقيم و خلاصه كردن
هنگامى كه اطلاعات و مطالب منبعى را در نوشته خود تركيب می‌كنيم و آن را با كلام خودمان بنويسيم،‌ نقل قول غير مستقيم كرده‌ايم.
نقل قول غيرمستقيم، بازنويسى يا بازگويى يك قطعه كوچك از يك متن است كه طى آن معناى اصلى به صورت ديگرى بيان می‌شود.
خلاصه يا نقل قول غيرمستقيم بايد به قلم ما باشد و از كلمات و جمله‌هاى خود براى بيان مطالب ديگران استفاده كنيم. به ياد داشته باشيم كه فقط تغيير دادن يك يا دو كلمه نقل قول غيرمستقيم نيست؛ بلكه بايد مطلبى را كه خوانده‌ايم خوب فهم كنيم و سپس آن را با استفاده از كلمات و عبارات خود بيان كنيم.

چرا منابع باید ذکر شوند؟
مجازات‌های قانونی
در دانشگاه‌ها، كميته انضباطي به موارد دستبرد علمی دانشجويان و استادان رسيدگی می‌كند. در بسياری از دانشگاه‌ها، دستبرد علمی توسط دانشجويان، تخلفی جدی محسوب می‌شود و به از دست دادن درجه دانشگاهی آن‌ها به ويژه در سطوح عالی نيز ممكن است منجر شود.
در برخی ديگر، بسته به نوع سرقت ادبی، از نمره درسی دانشجو كاسته می‌شود. استادان و پژوهشگرانی كه مرتكب دستبرد علمی مي‌شوند، علاوه بر از دست دادن اعتبار خود، گستره‌ای از مجازات‌ها ـ از تعليق تا اخراج كامل ـ را متحمل خواهند شد.
نرم‌افزارهايی برای كشف دستبرد علمی
نرم‌افزارها و سایت‌هایی برای كشف دستبرد علمی در اسناد متنی به كار می‌روند مانند Turnitin, Eve2, Scan My essay, Safe Assign. در بيشتر مؤسسه‌های آموزشی و دانشگاه‌ها به ويژه در آمريكا مثل دانشگاه بوستون و دانشگاه آكسفورد و… از Turnitin استفاده می‌كنند.
نرم افزارet-BLAST که عنوان مقاله، خلاصه مقاله و کلید واژه‌های مقاله را بررسی می‌کند.
نحوه برخورد با تقلب‌های علمی در کشور
در برخورد دانشگاه و سازمانی که فرد به آن وابسته است با تقلب علمی: دانشگاه و سازمان مربوطه نمی‌تواند برای ارتقای عضو هیأت علمی به مقاله کپی برداری شده استناد کند و درمورد دانشجویان نیز هیچ دانشجویی در صورت ارتکاب به چنین کاری نباید به وسیله این مقاله فارغ التحصیل شود.
منشور اخلاقی در انتشارات علمی
۱. پژوهش عبارت است از «آزمودن فرضياتي در مورد ارتباط احتمالی پديده‌های طبيعی كه به روشی نظام‌مند، كنترل شده، تجربی و دقيق انجام می‌شود». يافته‌های تحقيقات پزشكی به دليل تأثير زياد بر زندگی مردم و سلامت جوامع از اهميت ويژه‌ای برخوردارند به همين دليل اطمينان از صحت داده‌ها و آناليزهایی كه به عنوان يك تحقيق پزشكی ارائه می‌شود، اهميت بسياری دارد.
۲. مطابق بيانيه هلسينكی و ديگر بيانيه‌های شناخته شده، تأیيد اخلاقي جزء اصلی تمامی پژوهش‌هایی است كه بر روی انسان‌ها، پرونده­‌های پزشكی، بافت انسانی بی نام يا حيوانات زنده انجام می‌گيرد. چنين تأیيدی بايد توسط كميته‌های اخلاقی متناسب انجام گيرد. تأیيديه كميته اخلاقی ذی‌صلاح بايد در متن مقاله ذكر شود. جزئيات رضايت بيماران و ساير مسائل مرتبط نيز بايد به روشنی در پروپوزال پژوهشی و به صورت خلاصه در نتايج مطالعه توضيح داده شود.
۳.تمامی مسؤوليت هر مطلب منتشر شده، شامل صحت و اعتبار تمامی مطالب آن، از جمله مطالب مربوط به اخلاق در پژوهش بر عهده نويسنده (نويسندگان) است. به طور كلي نويسندگان بايد به اندازه كافی در نگارش مقاله شركت داشته باشند تا بتوانند مسؤوليت تمامی (يا حداقل بخشی) از محتويات مقاله را برعهده بگيرند.(نويسنده مسؤول كسی است كه مسؤوليت تيم تحقيقاتی و صحت كل كار را می‌پذيرد.)
۴.مطالعات چاپ شده نياز به تكرار ندارند» به همين دليل، انتشار يا ارسال مجدد يا همزمان تمام يا بخشی از يك مقاله قبلاً چاپ شده يا ارسال شده به يك مجله، قابل قبول نيست. استثناهای اين مورد شامل انتشار خلاصه‌ای از پژوهش برای سمينار يا كنگره يا چاپ و انتشار پژوهش به زبان‌های ديگر است.
در برخی موارد فرد توانایی توضیح دادن درباره ایده‌های مهم کار خود را ندارد، بنابراین از جملات سلیس متن اصلی استفاده می‌نماید.
۵.نويسندگان يك مقاله با انتشار آن ادعا می‌كنند كه محتويات علمی و ادبی مقاله، منتج از فعاليت علمی خودشان است. استفاده از نظرات يا جملات ديگران تحت عنوان نتايج يك پژوهش اصيل بر خلاف اخلاق علمی است و تخلفی جدی محسوب می‌شود كه سرقت ادبي يا Plagiarism نام دارد.
6- جعل قسمتي يا تمام يافته‌های پژوهش (داده سازی)، دستكاری عمدی در داده‌ها يا آناليزها (گمراه كردن)، يا گزارش روش‌هايی كه در واقع از سوی محققين به كار نرفته‌اند، نمونه‌هایی از تقلب علمی هستند. در موارد احتمالی دانشگاه مدارك لازم را برای بررسی و اتخاذ تصميم لازم در مورد افراد درگير اخذ خواهد كرد. اين مدارك شامل بانك اطلاعاتی داده‌ها، مدارك بيماران، ريز بروندادهای آناليزها و غيره خواهد بود.
7- انتظار می‌رود مجلات دانشگاه در هنگام دريافت مقاله، موارد ذيل را از نويسنده (نويسندگان) ‌خواستار شوند:
- اعطای حق چاپ مقاله به مجله مربوطه
- اعلام صريح مؤلفين مبنی بر صحت و اصالت مقاله و اينكه مقاله از نوشتار ديگری كپی برداری نشده، در مجله ديگری چاپ نشده و يا برای چاپ ارسال نشده (و نخواهد شد)
8- در صورتی كه پس از رسيدگی موضوع تخلف احراز شود، كميته اخلاق دانشگاه مراتب را به مراجع صلاحيت‌دار (مانند هيأت مميزه) ارجاع خواهد نمود.
منابع
- ستوده ه، رفیع ن، میرزائی ز. نگاهي به دستبرد علمی و راهكارهای پيشگيری و پيگيری آن. فصلنامه كتابداری و اطلاع رسانی. شماره ۵۲ جلد ۱۳.
- راهکارهای اجتناب از سرقت ادبی. سایت رسمی دکتر مهرداد جلالیان. قابل دسترسی در: http://www.drmehrdad.com
- منشور اخلاق در انتشارات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران. قابل دسترسی در: http://tumspress.tums.ac.ir/content/?contentID=75
- رشیدیان آ. تقلب در پژوهش، تخلف در پژوهش. قابل دسترسی در: http://www.tums.ac.ir/faculties/pages/?contentID=422
- کمیته کشوری اخلاق در پژوهش‌های علوم پزشکی. قابل دسترس در: http://hbi.ir/Nsite/SpecialService/?SERV=59&SGr=180&Level=12
- Owl prude online writhing lab. available through: http://owl.english.purdue.edu/owl/resource/589/01
- Avoiding plagiarism. available through: http://www.depauw.edu/admin/arc/w-center/plag.asp
- Avoiding Plagiarism. available through: www.bllaw.co.uk/pdf/Plagiarism%20and%20the%20law.pdf
- http://www.mtroyal.ca/Library/HowDoI/CiteSources.htm
- http://www.lc.unsw.edu.au/plagiarism/index.html
- http://www.plagiarism.org

ادامه دارد ...

منبع دریافت مقاله: دانش پرستاری: از کلاس درس تا جامعه (freudianassociation.ir)

عضویت

برای عضویت در مرکز حمایت از نوسیندگان، مترجمان و ناشران، دریافت آخرین اخبار مربوط به تازه های کتاب و نشر و مشاوره رایگان کتاب، آدرس پست الکترونیکی خود را در کادر زیر وارد نموده و ارسال نمایید.

پست الکترونیک :